Door: Stephan Göbel (dierenarts)
Het ‘stille seizoen’ is in volle gang, althans stil voor onze duiven. Voor ons als duivenartsen begint de molen langzaam weer een tandje harder te draaien. De eerste lezingen en het Habru-forum zijn alweer achter de rug. Het Habru-forum is onderdeel van de Habru-dag waarbij er steevast geld wordt ingezameld voor het goede doel. Ik vond het een eer om zitting te mogen nemen tussen grote namen uit onze sport als Gerard Koopman, Joost Desmeyter (B) en Sebastién Casaert (B). Allemaal toppers met een eigen visie op de duivensport. Ook voor mij een prachtig leermoment! Van mijn kant hoop ik de zaal toch ook wat nieuwtjes bijgebracht te hebben. Er werd in ieder geval ademloos geluisterd naar de tips en verhalen van de forumleden.
Voorlichting en advies geven staan bij collega Hans van der Sluis en mijzelf hoog in het vaandel! Medische begeleiding is niet alleen een telefoontje naar de dierenarts plegen om vervolgens zonder deskundige diagnose een pot medicijnen te bestellen, het draait er in ons vak om mensen bewust met hun duiven bezig te laten zijn, zelf leren de problemen te herkennen en deze in samenwerking met de dierenarts op te lossen en in de toekomst te voorkomen!
Een zeer belangrijk en vaak onderbelicht onderdeel van de medische begeleiding in de duivensport is vaccineren. In mijn ogen is dit ook het belangrijkste onderdeel van de medische begeleiding! Een belangrijk misverstand dat zich vaak voordoet is dat men vaccin vaak vergelijkt met antibiotica. Zo krijgen wij elk jaar rond deze tijd tientallen keren de vraag of je nu beter kunt kuren tegen paratyphus of dat enten tegen deze bacterie het beste is. Telkens is ons antwoord als volgt:
‘Door te kuren tegen Salmonella (paratyphus) maak je de duiven als het ware schoon. Door onze paratyphus kuur wordt verhinderd dat de bacterie zich kan vermenigvuldigen. Als je dan in beschouwing neemt dat elke bacterie op zich maximaal maar enkele dagen leeft is het vrij duidelijk dat na een kuur met voldoende lengte de bacterie uit de duif verdwenen zal zijn. Andere middelen zoals bijv. Baytril maken de bacterie direct kapot. Dit lijkt prachtig, maar het doodt ook meteen de darmflora af wat weer een negatieve invloed kan hebben op de stofwisseling van de duif. Enten tegen paratyphus heeft daarentegen weer een heel ander doel. Door een vaccin in de duif te brengen lok je eigenlijk een afweerreactie van het immuunsysteem van de duif tegen de Salmonella-bacterie uit waarbij antistoffen tegen de bacterie aangemaakt worden. Na verloop van tijd wordt het aantal antistoffen in het bloed minder. Echter, bij elke afweerreactie die het immuunsysteem uitvoert blijven er zogenaamde ‘geheugencellen’ in het bloed en/of de lymfeknopen achter die als het ware het ‘recept’ voor de antistoffen onthouden en bij een volgende aanraking met de bacterie gelijk de juiste antistoffen aanmaken en zo een infectie voorkomen. Bij vaccineren geldt: hoe vaker gevaccineerd hoe beter de weerstand tegen hetgeen waarvoor geënt wordt! Dus kort samengevat zijn kuren en/of enten tegen paratyphus los van elkaar allebei zeker zinvol, maar zal een combinatie van de twee, zeker op hokken die recent met de ziekte te maken hebben gehad, voor de beste resultaten zorgen.’
Als u het bovenstaande in ogenschouw neemt komen we tot de conclusie dat vaccineren eigenlijk een topmiddel is om uw duiven te beschermen vóórdat ziekmakers een kans krijgen. Vaak wordt mij naar een entschema gevraagd. Hieronder treft u een vaccinatieschema met een beknopte uitleg:
Zoals u kunt zien in het schema is het verstandig om allereerst de duiven zover mogelijk door de dekrui te laten komen vooraleer te beginnen met het vaccinatieschema. U kunt ervoor kiezen de duiven te vaccineren voor paratyphus. Het is niet zo erg om nog in de dekrui te starten met de paratyphuskuur als de enting maar na de dekrui plaats vindt. Vervolgens kunt u 10 dagen (of later) na de paratyphus-enting de duiven laten vaccineren voor paramyxo. Let wel op: als u de duiven vroeg koppelt is het raadzaam altijd 3 weken na de laatst uitgevoerde enting de duiven pas te koppelen i.v.m. het risico op onbezette eieren. Het grote voordeel van het vaccineren van duiven vóór de kweek is dat er ook antistoffen in de eieren die de duivin legt terecht komen. Zo zijn de jongen in het nest al beschermd tegen de genoemde ziekten. Voor wat betreft de pokken-enting adviseren wij deze uit te stellen tot enkele weken vóór de start van het vliegseizoen daar de optimale bescherming maar een 6-tal maanden aanwezig blijft. U kunt de entstof via een injectie of via de follikel-methode toedienen aan de duif. De opgebouwde immuniteit is bij beide gelijk!
Succes met de voorbereidingen op het nieuwe kweekseizoen!