De helaas te vroeg overleden medisch specialist Dr J. de Gruyl, ex voorzitter van de duivenvereniging in Papendrecht voerde vaak in zijn artikelen een kruistocht tegen “geneesmiddelen uit het kruidendokterscircuit”
Ook wij kregen er van langs omdat zoals hij zei: “een nette bekwame dierenarts die zich aan de regels hield toch kruiden op zijn verkooplijst had staan”
Verder ergerde hij zich aan de dierenartsen die niet op het etiket van hun geneesmiddelen de werkzame stoffen vermeldde.
Ook dat doen wij niet altijd of slechts summier. Ook collega’s doen dat soms in het geheel niet. Waarom ?… Wij hebben vaak enorm veel werk en onderzoek moeten steken in het zoeken naar de juiste samenstellingen. Dan hebben we eindelijk de juiste formule gevonden, wordt die onmiddellijk gekopieerd en worden deze middelen zonder diagnose opgestuurd uit bijv. Thailand, zoals dat ruimschoots gebeurde.
De Gruyl ergerde zich aan de term “ontsmettingsmiddelen”. Ontsmettingsmiddelen zijn in feite middelen als Halamid en niet de antibioticacombinaties die door dierenartsen en geneesmiddelenfabrikanten verkocht worden. Dr Stam adviseerde destijds ook om een natte vinger in de Halamid (Chlooramine) te steken en dat op te lossen in een liter water. Als je dat regelmatig doet vind je met een keeluitstrijkje geen Trichomonaden. Maar dieper in het slijmvlies zitten ze nog wel degelijk.
Dan de combinatiekuren met antibiotica…. Medisch gezien is er nogal wat bezwaar tegen. Praktisch ligt het anders. Je geeft na de vlucht 1 of 2 dagen een mengsel bijv. tegen coccidiose, trichomoniasis en ornithose. Dat doen we dan omdat de duiven die soms dagen met elkaar in een vochtige warme mand, waarbij ze gevoerd worden tussen de uitwerpselen, zitten en derhalve vaak geïnfecteerd terugkomen. Als de duiven de tijd krijgen om te herstellen (overnachtvluchten) dan is dat geen probleem maar moeten ze de week daarop weer mee dan hoopt het probleem zich op en dan zijn de duiven uit vorm (half ziek of helemaal ziek).
1 dag antibiotica zou tegen de regels zijn en resistentie in de hand werken. Wij laten paratyfusgevallen bacteriologisch onderzoeken (gevoeligheidstesten) op resistentie tegen wel 10 antibiotica die voornamelijk worden toegepast en er is nauwelijks sprake van verminderde werkzaamheid.
Dan de kruidenmengsels… je moet goed uitkijken wat je geeft. Kruidenmengsels kunnen zelfs gevaarlijk zijn. Na het gebruik van kruidenmengsels zijn meerdere chronische dialyse patiënten gestorven.
Er zijn nooit wetenschappelijk onderbouwde onderzoeken gedaan naar de effectiviteit van kruiden bij duiven.
Natuurlijk als het smerig smaakt drinken de duiven minder en lijkt de mest direct beter.
Bekende middelen als Ginseng zijn zeer uitgebreid onderzocht en er is geen enkele positieve werking aangetoond (Medisch Farmaceutische Mededelingen 1999, Vogler).
Ook de werkzaamheid van vlierbessensap is onduidelijk en opmerkingen als “baat het niet dan schaadt het niet “ zijn ter discussie. Het baat natuurlijk wel voor de verkoper.
Talloze middelen hebben we uitgeprobeerd tegen coli bij jonge duiven maar uiteindelijk vielen de meesten door de mand.
De homeopathische middelen (de Gruyl noemt het “gedroogd gras verkopers” ) en prof. Dr Wagenaar uit Utrecht (was ook duivenliefhebber) sprak altijd over “ een druppel jodium in een badkuip met water, daaruit flesjes uitvullen met een mooi etiket erop en klaar !”.
Regelmatig worden er dus in de duivenwereld zoveel z.g. wonderproducten aangeboden vaak met verhalen van hard spelende liefhebbers die dankzij “die producten” fantastisch presteerden (er wordt even niet gekeken naar het feit dat die man een geweldige inzet heeft met geweldige duiven!) dat de liefhebber door de bomen het bos niet meer ziet.
De betreffende middelen zijn vrij in de handel en dus op beurzen en in duivenwinkels te verkrijgen, de duivenmelker koopt dan maar weer een “nieuwe illusie” als het seizoen niet geslaagd was.
Zorg liever voor goede duiven en draag vooral goede zorg voor ze. Laat ze vaccineren met de juiste vaccins en laat duiven regelmatig controleren op hun gezondheid. Wat bijproducten zijn prima, zoals mineralen, grit- en steenmengsels en goede vitaminen en aminozuren, dat is voldoende.
J. van der Sluis
Dierenarts.